รีเทนเนอร์แบบไหนดี ตอบแบบชัดๆ

ทพ. เสริมศักดิ์ จิณณวณิชย์ DDS, MSc.จัดฟันLeave a Comment

แชร์บทความนี้ให้เพื่อนของคุณได้อ่าน

รีเทนเนอร์มีตั้งหลายแบบ ทั้งแบบใส แบบลวด แบบเหล็ก แล้วจะเลือกแบบไหนดีน้า



Image

สำหรับคนที่จัดฟันใกล้จะเสร็จแล้ว ก็ใกล้จะถึงเวลาที่จะได้ถอดเหล็กจัดฟันกันแล้ว ทีนี้จะกินอะไรก็สะดวก แปรงฟันก็ง่าย ไม่มีเหล็กคอยเกี่ยวแก้มเกี่ยวปาก แต่อย่าลืม...... เวลาแห่งรีเทนเนอร์พึ่งจะเริ่มขึ้น และมันจะอยู่กับเราไปอีกนานนนน.... รีเทนเนอร์คืออะไรสำคัญยังไง ทำไมต้องใส่ อ่านรายละเอียดได้ใน รีเทนเนอร์สำคัญอย่างไร

ดังนั้นก็คงจะเป็นเรื่องดีที่เราจะรู้เอาไว้ก่อนว่าจะเลือกรีเทนเนอร์แบบไหนดี บทความนี้เหมาะกับทั้งคนที่กำลังจะถอดเหล็กจัดฟัน (จัดแบบใสก็เหมือนกันนะครับ ต้องใส่รีเทนเนอร์เหมือนกัน) หรือคนที่ถอดเหล็กมานานแล้วใกล้จะถึงเวลาเปลี่ยนรีเทนเนอร์ชิ้นใหม่แล้ว (บางคนที่หมอไม่ให้เลือกรูปแบบรีเทนเนอร์ อาจจะแปลว่าการสบฟันของเราอาจจะมีลักษณะบางประการที่ทำให้หมอต้องเจาะจงเลือกให้นะครับ ดังนั้นแล้วแต่เคสเลยนะครับว่าคุณหมอจะให้เลือกมั้ย แต่ส่วนมากก็สามารถเลือกได้)

รีเทนเนอร์ที่ใช้กันทั่วไปจะมี 2 แบบ คือ รีเทนเนอร์แบบลวด และรีเทนเนอร์แบบใส และยังมีแบบที่ใช้บ้างเป็นบางกรณี คือ รีเทนเนอร์แบบติดแน่น และรีเทนเนอร์แบบเหล็ก (ที่เค้าว่ากันว่าใส่กินข้าวได้)

ดังนั้นจะขอสรุปคร่าวๆไว้ตรงนี้ก่อนว่ารีเทนเนอร์มีทั้งหมด 4 แบบ ดังนี้ 

  • รีเทนเนอร์แบบลวด

  • รีเทนเนอร์แบบใส

  • รีเทนเนอร์แบบติดแน่น

    • รีเทนเนอร์แบบเหล็ก (เคี้ยวอาหารได้)


    1.  รีเทนเนอร์แบบลวด

    Image
    ImageImageImageImage

    รีเทนเนอร์แบบนี้เป็นแบบที่ใช้กันแพร่หลายที่สุด มีลักษณะคือ มีโครงเป็นอะคริลิคสีหรือมีลวดลายบริเวณเพดานปาก (บางคนเรียกว่าส่วนของเหงือก) และมีส่วนที่ยึดฟันเป็นลวดที่ล้อมฟันเอาไว้ อาจจะมีอะคริลิคล้อมทับลวดอีกครั้ง ซึ่งอาจจะเป็นสีใสหรือเป็นสีต่างๆก็ได้แล้วแต่จะเลือก บางคนเรียกว่าท่อสี **(หมอเองไม่แน่ใจเหมือนกันว่าใครเรียกแบบนี้ มีคนไข้ถามเข้ามาบ่อยๆ เข้าใจว่าเป็นรีเทนเนอร์ที่ทำโดยคนที่ไม่ใช่หมอฟัน ใส่เป็นท่อยางสีๆเอาไว้สวยๆ ให้เปลี่ยนได้ทุกเดือน ประมาณว่าเป็นรีเทนเนอร์แฟชั่นทำนองนั้น แต่รีเทนเนอร์ที่ทำอย่างถูกต้องตามหลักวิชาการ ส่วนที่เป็นสีคลุมลวดเอาไว้จะต้องเป็นอะคริลิค และเปลี่ยนสีไม่ได้ เนื่องจากถ้าใส่เป็นท่อยางสี ยางจะเสื่อมสภาพได้ง่ายกว่าอะคริลิคมาก และจะมีเชื้อโรคสะสมได้ง่าย)

    ข้อดี ทำความสะอาดง่าย อายุการใช้งานยาวนาน 2-3 ปี คงสภาพฟันและการสบฟันได้ดี ปรับแต่งแก้ไขได้ง่าย สามารถเลือกสีสันได้ บางคนอาจจะชอบ

    ข้อเสีย ขนาดค่อนข้างใหญ่ เทอะทะ รบกวนการพูดการออกเสียงในช่วงแรก ยิ้มแล้วยังเห็นลวด


    1. รีเทนเนอร์แบบใส

    ImageImage

    ใช้แพร่หลายเช่นเดียวกัน ลักษณะเป็นแผ่นพลาสติกใส ล้อมฟันโดยรอบทั้งด้านนอกและด้านใน แต่ไม่มีส่วนของเพดาน มีความหนาประมาณ 0.75-1.5 มิลลิเมตร

    ข้อดี ไม่รบกวนการออกเสียง ยิ้มแล้วไม่เห็นเหล็ก ขนาดเล็กเทอะทะน้อยกว่าแบบลวด

    ข้อเสีย ทำความสะอาดยากกว่าแบบลวด อายุการใช้งานสั้นประมาณ 0.5-1.5 ปี น้ำลายอาจจะขังในรีเทนเนอร์ซึ่งบางคนไม่ชอบ สึกหรอได้ง่ายในคนไข้ที่สบลึกหรือนอนกัดฟัน ทำให้คงสงภาพฟันได้ไม่ดีเมื่อเริ่มสึกหรอ

    รีเทนเนอร์แบบลวด vs รีเทนเนอร์แบบใส

    Image

    จากข้อดีข้อเสียข้างต้น จะพบว่าโดยรวมรีเทนเนอร์แบบลวดจะดีกว่าแบบใสเกือบทุกด้าน เอาเป็นสรุปหลักการง่ายๆเลยละกันนะครับ ว่าเลือกแบบไหนดี

    ** ถ้าไม่ซีเรียสว่าเวลายิ้มแล้วจะเห็นลวดของรีเทนเนอร์ ให้เลือกแบบลวด มีคุณสมบัติอื่นๆดีกว่าเกือบทุกประการ อาจจะมีพูดไม่ชัดบ้าง รำคาญบ้างช่วงแรก แต่อาการเหล่านี้ปกติจะหายไปใน 2 สัปดาห์

    ถ้าไม่อยากให้เห็นลวดเวลาพูดเวลายิ้ม อาจจะเนื่องจากความมั่นใจส่วนตัว หรือหน้าที่การงาน สามารถเลือกแบบใสได้ หลังจากใช้งานไประยะหนึ่งจนเสื่อมสภาพ ประมาณ 1 ปี เนื่องจากคนไข้จะต้องใส่รีเทนเนอร์ตลอด 24 ชั่วโมงในช่วง 6-12 เดือนแรก รีเทนเนอร์ที่ทำใหม่อาจจะทำแบบลวดแล้วใส่กลางคืนอย่างเดียวก็ได้ 

    **

    ยังมีรีเทนเนอร์อีกแบบที่รวมเอาข้อดีของแบบลวดและแบบใสเข้าด้วยกัน มีชื่อว่า Clear bow retainer ดูแลง่ายและอายุการใช้งานนานเหมือนแบบลวด และยิ้มไม่เห็นลวดเหมือนแบบใส

    ส่วนตัวหมอเองก็ยังไม่เคยใช้เหมือนกัน และไม่แน่ใจว่ามีที่ไหนทำบ้าง แต่ดูจากลักษณะแล้วถือเป็นรีเทนเนอร์ที่ดีทีเดียว อาจจะปรับแต่งยากซักหน่อยเพราะส่วนของรีเทนเนอร์ที่คลุมฟันด้านหน้าเป็นอะคริลิกใสแบบพิเศษที่มีความยืดหยุ่นต่างจากลวดที่สามารถดัดได้ แต่ถ้าคุณหมอเสนอแบบนี้ให้ก็ถือว่าน่าสนใจเหมือนกันครับ

    Image

    รีเทนเนอร์แบบ Clear bow


    3. รีเทนเนอร์แบบติดแน่น หรือ Fixed retainer

    ImageImage

    จะมีลักษณะเป็นลวดเส้นเดียวยึดอยู่บนฟันด้านใน มักจะใช้ในกรณีที่พิจารณาแล้วว่าฟันจะเคลื่อนกลับได้ง่าย เช่น ยึดฟันหน้าบน/ล่างในกรณีที่ก่อนจัดฟัน ฟันซ้อนเกมากหรือห่างมาก

    หรือใช้ยึดฟันหลังเอาไว้รอใส่ฟันปลอมในอนาคต ป้องกันฟันล้มในช่วงที่ยังไม่ได้ใส่ฟันปลอม

    รีเทนเนอร์แบบนี้คนไข้ไม่สามารถขอให้คุณหมอทำให้ได้ คุณหมอจะเป็นคนพิจารณาเองว่าคนไข้เหมาะกับรีเทนเนอร์แบบนี้หรือไม่

    ข้อดี ป้องกันฟันเคลื่อนได้ดีมาก ไม่ต้องถอดเข้าถอดออก

    ข้อเสีย ทำความสะอาดยาก มีโอกาสหลุดได้ คนไข้จะต้องพบหมอทุก 6 เดือนเพื่อเช็กสภาพ และโดยทั่วไปก็ยังจะต้องใส่รีเทนเนอร์ถอดได้ทับอีกชั้นด้วย

    คนไข้ที่ใส่รีเทนเนอร์ติดแน่นจะต้องทำความสะอาดอย่างดี ใช้ไหมขัดฟันหรือแปรงซอกฟัน ไม่อยากนั้นอาจจะเป็นฟันผุหรือโรคเหงือกได้ง่าย และจะต้องพบหมอจัดฟันต่อเนื่องทุก 6 เดือน เนื่องจากอาจจะมีจุดที่หลุดแล้วคนไข้ไม่ทราบได้ โดยทั่วไปถ้าคุณหมอพบว่าคนไข้ดูแลได้ดี ไม่มีปัญหาอื่นๆ อาจจะให้ใส่ไปเรื่อยๆ ถ้าพบปัญหาเรื่องแตกหักเสียหาย ฟันผุ อาจจะถอดหลังจากติดไปได้ 1-2 ปี ซึ่งจะเป็นช่วงที่ฟันเคลื่อนที่ได้ยากแล้ว แล้วใส่รีเทนเนอร์แบบถอดได้ต่อ

    4. รีเทนเนอร์แบบเหล็ก (ใส่เคี้ยวอาหารได้)

    Image

    รีแบบนี้พึ่งจะเริ่มทำกันในช่วงหลังๆ มีการโฆษณาข้อดีว่าสามารถใส่เคี้ยวอาหารได้ ไม่ต้องถอดออก ไม่ต้องกลัวลืมไว้เวลาถอดทานอาหาร แข็งแรง โยนลงบนพื้นก็ไม่เป็นไร 

    แต่โดยหลักการแล้ว รีเทนเนอร์แบบเหล็กนี้ ถือว่าผิดหลักการหน้าที่ของรีเทนเนอร์อยู่หลายด้านเลยทีเดียว ได้แก่

    1. รีเทนเนอร์ที่ดี เวลากัดฟันบนและฟันล่างลงมาประกบกันสุดแล้ว ไม่ควรกัดชนลวด หรือชนน้อยที่สุด (ในบางกรณีก็จำเป็นต้องชนถ้าการสบฟันดีมากๆไม่มีช่องว่างให้ลวดพาด หรือฟันเตี้ยๆ อาจจะกัดชนได้เช่นกัน) แต่ถึงจะชนเล็กน้อยก็ถือว่าไม่มีปัญหาเนื่องจากเราไม่ได้ใส่เคี้ยวอาหาร  ทีนี้ถ้าใส่รีเทนเนอร์แบบเหล็กเคี้ยวอาหารลองคิดดูสิครับว่าจะเป็นยังไง เคี้ยวอาหารทั้งๆที่เคี้ยวแล้วชนแต่รีเทนเนอร์ เคี้ยวอาหารก็ไม่ละเอียด เคี้ยวไปนานๆเหล็กที่ค้ำฟันอยู่กระแทกจนฟันซี่นั้นเจ็บแน่นอน
    2. หรือบางทีก็อาจจะทำให้ไม่ค้ำก็ได้ โดยการกรอผิวฟันออกเป็นแอ่งให้มีลวดพาดได้ ซึ่งเป็นหลักการเดียวกับการทำฟันปลอมถอดได้แบบเหล็ก แต่ฟันปลอมจะกรอน้อยกว่า เพราะฟันปลอมจะออกแบบให้เกาะฟันเท่าที่จำเป็น
      แต่รีเทนเนอร์ไม่ใช่ รีเทนเนอร์ต้องแตะฟันทุกซี่ เพราะเราต้องการกันไม่ให้ฟันเคลื่อน และการกรอฟันในกรณีฟันปลอมถือว่าสมเหตุสมผล เนื่องจากกรอเพียงเล็กน้อย แล้วใส่ฟันปลอมหลายซี่ทนแทนฟันที่หายไปได้
      การที่จะต้องมากรอเนื้อฟันธรรมชาติโดยไม่จำเป็นถือเป็นเรื่องที่รับไม่ได้ โดยเหตุผลเพียงแค่ว่าจะได้ใส่รีเทนเนอร์เอาไว้เวลาเคี้ยวอาหาร??? ทั้งๆที่รีเทนเนอร์ธรรมดาก็ทำหน้าที่ได้ดีเท่าๆก้น โดยที่ไม่ต้องกรอเนื้อฟัน เพียงแค่ว่าต้องถอดเวลาเคี้ยวอาหาร
    3. ถึงคุณจะใส่เคี้ยวอาหารได้โดยไม่มีปัญหา (สมมติว่าบังเอิญลักษณะฟันของคนไข้สามารถใส่แบบเหล็กได้โดยไม่ต้องกรอฟันเลย แล้วก็กัดไม่ชนรีเทนเนอร์ด้วย) แต่เมื่อคุณทานอาหารเสร็จ คุณก็จะต้องถอดล้างอยู่ดี ไม่ควรจะปล่อยให้เศษอาหารติดหมักหมมอยู่อย่างนั้น และผมเชื่อว่าเศษอาหารติดฟันมากกว่ายิ่งกว่าตอนใส่เหล็กจัดฟันซะอีก
      เทียบกับการถอดก่อนทานอาหาร แล้วเก็บไว้ใส่กล่อง ไม่น่าจะลำบากอะไรขนาดนั้น แล้วผมก็ไม่คิดว่าการใส่รีเทนเนอร์ทานอาหารจะรู้สึกดีนะ กินแบบฟันโล่งๆน่าจะดีกว่า
    4. รีเทนเนอร์ที่ดีไม่จำเป็นต้องจับฟันไว้แน่นมากอะไรขนาดนั้น ควรจะต้องมีการยอมให้ฟันเคลื่อนที่ได้เล็กน้อยตามธรรมชาติ (Physiologic tooth mobility) ซึ่งจะส่งเสริมให้ฟันยึดกับกระดูกได้ดี ซึ่งรีเทนเนอร์แบบเหล็ก วัสดุที่ใช้มันแข็งเกินไป โอกาสที่ตัวรีเทนเนอร์เองจะไปทำร้ายฟันสูงกว่าที่จะคงสภาพฟัน อีกทั้งปรับแต่งแทบจะไม่ได้ ผิดกับรีเทนเนอร์แบบลวดธรรมดาที่ปรับแต่งได้ยืดหยุ่นพอสมควร

    แถม รีเทนเนอร์แบบประหลาดๆ Thailand Only (ไม่ควรทำทุกกรณี)

    Image

    รีไร้เหงือก

    ดูแล้วทำมาไว้สำหรับคนอยากติดเหล็กจัดฟัน แต่ไม่ต้องติดแบร็คเก็ตบนฟันจริงๆ ดูแล้วน่าจะรำคาญน่าดูเพราะตัวแบร็คเก็ตคงจะเลื่อนไปเลื่อนมาตลอดเวลา คนใส่ต้องมานั่งจัดให้ตรงฟัน แล้วก็ไม่น่าจะเกาะฟันอยู่ เพราะลวดยาวขนาดนี้ไม่มีโครงรับ(เหงือก) แทบจะไม่มีแรงมาเกาะฟันได้

    Image

    รีเทนเนอร์แบบแบร็คเก็ต จัดฟันแฟชั่นถอดได้

    ปกติลวดด้านหน้าเราจะออกแบบให้เรียบที่สุดเพื่อไม่ให้ลวดไปข่วนปากหรือข่วนแก้ม แต่นี่เล่นเอาแบร็คเก็ตที่มุมไว้เกี่ยวยาง มีความไม่เรียบ ไว้ข่วนปากเล่นๆ หมอไม่เข้าใจเหมือนกันว่าจะตอนจัดฟันยังรำคาญกันไม่พอหรือยังไง พอใส่รีเทนเนอร์จะก็ยังเอาแบร็คเก็ตมาข่วนปากเล่นต่อ แล้วพอมันใส่ยางสีได้ ก็ต้องเปลี่ยนทุกเดือนอีก ไม่งั้นยางก็เน่า ถ้าแกะเอายางสีออก แบร็คเก็ตจะยิ่งข่วนปากหนักเข้าไปอีก

    Image

    รีเทนเนอร์ท่อสีติดกาว

    หมอไม่ได้ตั้งชื่อเองนะครับ เอาจากเนตเหมือนกัน

    ……………….เอาเป็นว่าอย่าทำเลยละกันครับ


    สรุป

    เลือกรีเทนเนอร์แบบลวด ถ้าคุณโอเคกับการยิ้มแล้วเห็นลวด

    เลือกรีเทนเนอร์แบบใส ถ้าคุณไม่โอเคกับการยิ้มแล้วเห็นลวด พอครบปีแล้วอาจจะทำแบบลวดแล้วใส่นอน

    คุณสมบัติโดยทั่วไปแบบลวดจะดีที่สุดทั้งความง่ายในการทำความสะอาด การคงสภาพฟัน

    รีเทนเนอร์แบบติดแน่น ไม่ต้องเลือก ถ้าจำเป็น หมอจะเลือกให้เอง

    รีเทนเนอร์แบบเหล็ก ไม่ควรเลือกด้วยประการทั้งปวง

    ใครมีคำถามอะไรเกี่ยวกับรีเทนเนอร์ โพสต์ถามไว้ข้างล่างได้เลยจ้า แล้วจะรีบมาตอบครับ



    May 5, 2022

    ฟันถูกถอนไปแล้ว จะจัดฟันแทนการใส่ฟันปลอมได้หรือไม่ ที่นี่มีคำตอบ

    จัดฟัน, , , , , ,

    หลังจากถอนฟันไปแล้ว เพื่อป้องกันฟันล้ม ควรใส่ฟันปลอม แต่เราก็สามารถจัดฟันเพื่อปิดช่องว่างแทนการใส่ฟันปลอมได้เช่นกัน...

    November 29, 2020

    จัดใส vs จัดเหล็ก

    จัดฟัน, , ,

    การจัดฟันแบบใสเป็นที่นิยมมากขึ้นเรื่อยๆ โดยเฉพาะคนที่ต้องการบุคลิกภูมิฐานระหว่างจัดฟัน มาดูกันนะคะว่าจัดฟันแบบใสต่างจากจัดฟันเหล็กอย่างไรบ้าง...

    December 7, 2019

    รีเทนเนอร์แบบไหนดี ตอบแบบชัดๆ

    จัดฟัน, , ,

    รีเทนเนอร์มีตั้งหลายแบบ แบบลวด แบบใส แบบเหล็ก เลือกไม่ถูกเลย ไม่เป็นไรครับ มาดูกันว่าถ้าเป็นหมอต้องใส่รีเทนเนอร์เอง หมอจะเลือกรีเทนเนอร์แบบไหน...

    September 20, 2019

    7 วิธีเร่งฟันให้เข้าที่ จัดเสร็จอย่างไว

    จัดฟัน,

    ความร่วมมือของคนไข้เองมีส่วนช่วยให้จัดฟันเสร็จเร็วขึ้นได้ คลินิกทันตกรรม 108 คลินิกจัดฟัน หาดใหญ่ ขอแนะนำวิธีการทำให้ฟันของเราเคลื่อนที่และเข้าที่ได้เร็วขึ้น...

    จัดฟัน ที่ไหนดี
    April 21, 2019

    จัดฟันที่ไหนดี – 5 Check list เลือกคลินิกจัดฟันให้โดนใจ

    จัดฟัน,

    จะจัดฟันทั้งที ต้องเลือกคลินิกให้ดี ถ้าไม่ตั้งใจเลือกตั้งใจทำการบ้าน กว่าจะรู้ตัวก็อีกเป็นปี เสียเงินเสียเวลาไปเยอะ มาดูกันครับว่าจะเลือกคลินิกจัดฟันอย่างไร...

    February 17, 2019

    อยากจัดฟันต้องรู้!! เจาะลึก การจัดฟันแบบถอนฟันอย่างละเอียด

    จัดฟัน, ,

    ไขทุกข้อสงสัยโดยคลินิกทันตกรรม108 จัดฟัน ต้องถอนฟันหรือไม่ ถอนเพราะอะไร เคสแบบไหนบ้างถึงจะต้องถอนฟัน ไม่ถอนได้หรือไม่ มีทางเลือกอื่นหรือไม่ อ่านเลย Click!!...

    January 26, 2019

    Retainer ใส่ใจกับรีเทนเนอร์ซักนิด ฟันชิดเรียงสวย

    จัดฟัน, ,

    คนที่พึ่งจัดฟันเสร็จแน่นอนว่าจะต้องมีช่วงที่ต้องใส่รีเทนเนอร์ระยะหนึ่ง เข้าใจนะครับว่าน่ารำคาญ แต่ต้องขอบอกเลยว่าการใส่รีเทนเนอร์สำคัญมากๆ มาดูกันครับว่าสำคัญอย่างไร...

    January 26, 2019

    5 สิ่งที่ต้องเตรียมตัวก่อนเริ่มจัดฟัน

    จัดฟัน, ,

    เราควรจะต้องเตรียมตัวอย่างไรบ้างในครั้งแรก เพื่อให้เกิดปัญหาตามมาน้อยที่สุด บทความนี้ ทางคลินิกทันตกรรม108 หาดใหญ่ จะมาบอกในสิ่งที่คนอยากจัดฟันต้องรู้ครับ...


    รีวิวจากผู้ใช้บริการคลินิกทันตกรรม108

    บริการดี คุณหมอให้คำแนะนำดี👍🏼👍🏼👍🏼👍🏼👍🏼👍🏼

    Yanika Kwanprom Avatar Yanika Kwanprom
    September 13, 2022

    positive review  บริการดีมาก รวดเร็วเป็นกันเอง

    Anurak Pattharasetthawong Avatar Anurak Pattharasetthawong
    January 18, 2019

    positive review  บริการดี เครื่องมือทันสมัย ราคาไม่แพง ครับ

    Pakin Chokpongtorn Avatar Pakin Chokpongtorn
    October 20, 2020

    negative review  เสียความรู้สึกมากคับ เนื่องจากที่ผ่านมา นัดไว้6โมง แต่ได้ทำ2ทุ่ม แจ้งไว้ว่าจะใส่เหล็กจัดฟัน แต่เปลี่ยนยางให้ คาดไว้ว่าน่าจะเวลาไม่ทัน #ฝากไว้ปรับปรุงเรื่องเวลาด้วยคับ

    NL Dsrjuokg Avatar NL Dsrjuokg
    February 2, 2021

    positive review  บริการดี หมอและพี่ๆหน้าเคาน์เตอร์ให้บริการดีมากค่ะ

    Zineza Naja Avatar Zineza Naja
    December 23, 2018

    แชร์บทความนี้ให้เพื่อนของคุณได้อ่าน