แชร์บทความนี้ให้เพื่อนของคุณได้อ่าน
7 วิธีทำให้จัดฟันเสร็จเร็ว ฟันเข้าที่อย่างไว
คนเราไม่ชอบอะไรช้าๆ ทำอะไรยาวนานซ้ำซากมันน่าเบื่อ รอรถนานมันน่าเบื่อ เน็ตช้ามันน่าเบื่อ มือถือเปิดแอปช้ามันน่าเบื่อ
จัดฟันนานๆ ก็น่าเบื่อเช่นกัน เราจะเริ่มพบว่าคนไข้ที่จัดฟันนานๆ เวลาที่มาคลินิกแต่ละครั้งสีหน้าท่าทางจะแสดงความเบื่อออกมา
ยกตัวอย่างเช่น
เริ่มแรกจัดฟัน เลือกสียางจัดฟันแต่ละครั้งก็ตื่นเต้น เลือกแล้วเลือกอีก ถ่ายรูปส่งให้แฟนเลือกให้ เลือกให้เข้ากับชุด เลือกให้เข้าเทศกาล นานวันเข้าก็.... เอาสีเดิม สีอะไรก็ได้ หมอเลือกเลย ไม่ก็สีเทา บ่งบอกถึงอาการ เบื่อ...
จัดฟันแรกๆ หมอนัดให้ทำอะไร ทำหมดทุกอย่าง ขอนัดเร็วที่สุด ขอแทรกคิวหมอ ขอติดเครื่องมือเร็วๆ เจ็บอย่างไรก็ไม่กลัว ขอให้ได้ทำเร็วๆ จัดไปจัดมาช่วงหลังๆ นัดก็ไม่มา โทรเตือนแล้วก็ไม่มา คอนเฟิร์มแล้วก็ยังไม่มาอีก เจอหน้าหมอก็ถามอยู่ตลอด หมอขา เมื่อไหร่จะจัดเสร็จ....
ยิ่งจัดนาน ปัญหายิ่งมาก เดี๋ยวก็มีฟันผุ เดี๋ยวก็หินปูนอีก เดี๋ยวก็เหล็กแทง ไปๆมาๆ ต้องย้ายที่เรียนที่ทำงานอีก ย้ายเคสไปมา จัดไม่เสร็จสักที
แต่ก็มีบ้าง บางคน ที่แปลกเหมือนกัน จัดฟันจนจะเสร็จแล้ว หมอนัดให้มาถอดเครื่องมือแล้ว ไม่ยอมถอด ขอจัดต่อ บอกว่าชอบ ยังไม่อยากถอด หมอจัดนานๆเลยก็ได้นะ หนูไม่รีบ..... แสดงว่าบางครั้งจัดนานๆก็ไม่ได้น่าเบื่อซะทีเดียว ขึ้นอยู่กับตัวคนไข้ด้วย
กลับมาเข้าเรื่องของเรากันดีกว่า ต้องขอยอมรับเวลาระยะเวลาการจัดฟันนี่ฟันธงให้ไม่ได้จริงๆ โดยทั่วไประยะเวลาของการจัดฟันจะอยู่ที่ประมาณ 2-3 ปี (24-36ครั้ง หากพบหมอทุกเดือน) ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับระยะเวลาหลักๆก็จะเป็นตัวคุณหมอจัดฟันเองประมาณ 50% เช่น การวินิจฉัยเคสที่ถูกต้อง ประสบการณ์และความเชี่ยวชาญ เทคนิควิธีการที่ใช้ ความละเอียดของการรักษา เป็นต้น
อีก 50% เองจะมาจากตัวคนไข้เอง ปัจจัยได้แก่ ความยากง่ายของเคส อายุของคนไข้ สุขภาพฟัน ปัจจัยที่สำคัญมากๆอย่างหนึ่งเลยก็คือ “ความร่วมมือของคนไข้” ความหมายก็คือ ต่อให้คุณหมอจัดฟันที่จัดฟันให้เราจะเก่ง เชี่ยวชาญแค่ไหนก็ตาม ถ้าคนไข้ไม่ร่วมมือล่ะก็ ก็อาจจะต้องจัดฟันอยู่นานได้ ถ้าคนไข้เองอยากให้จัดฟันเสร็จเร็วๆแล้วล่ะก็ แนะนำทำตาม 7 วิธี ต่อไปนี้นะครับ
- มาตามนัดเสมอ
ระยะเวลาของการจัดฟันจะอยู่ที่ประมาณ 2-3 ปี บางเคสอาจจะสั้นกว่านี้หรือยาวนี้ก็เป็นไปได้ แต่เฉลี่ยก็คือ 24-36 ครั้ง สมมติเคสของคนไข้เป็นเคสทั่วๆไปที่จะต้องจัด 24 ครั้ง ลองมาคำนวณกันดูว่า ต้องจัดฟันนานแค่ไหน
พบหมอทุกเดือน 24x1เดือน = 2ปี
พบหมอทุก1เดือนครึ่ง 24x1.5เดือน = 3ปี
พบหมอทุก2เดือน 24x2เดือน = 4ปี
พบหมอทุก3เดือน 24x3เดือน = 6ปี
ทั้งนี้ทั้งนั้น ระยะเวลาการรักษาอาจจะไม่ได้เป็นไปตามการคำนวณนี้เสมอไป บางช่วงของการรักษา คุณหมออาจจะนัดนานกว่า 1 เดือน ขึ้นอยู่กับการนัดของคุณหมอนะครับ
- แปรงฟันให้สะอาดเสมอ ใช้แปรงซอกฟันและไหมขัดฟันบ้างอย่างน้อยวันละ 1 ครั้ง
การแปรงฟันให้สะอาดจะทำให้ลวดสะอาด ลื่น ซึ่งฟันจะสามารถเคลื่อนที่ได้ดีบนลวดลื่นๆ ไม่มีคราบ ไม่มีขี้ฟัน
หากแปรงฟันไม่สะอาด มีฟันผุ มีเหงือกอักเสบเยอะ จะมีผลให้จัดฟันเสร็จช้าได้หลายทาง เช่น
- เมื่อมีเหงือกอักเสบ กระบวนการเปลี่ยนแปลงรูปร่างของกระดูกรอบรากฟันจะถูกรบกวน ทำให้ฟันเคลื่อนช้า
- หินปูนที่คอฟันจะยึดฟันเข้าด้วยกัน เคลื่อนที่ยาก
- หินปูนเกาะที่ลวด ทำให้ลวดฝืด ดึงไม่ค่อยไป
- หากแปรงไม่สะอาดจนฟันผุ ทำให้หมออาจจะต้องตัดลวดบางส่วนหรือถอดแบร็คเก๊ตออกก่อน เพื่อให้อุดฟันได้ ทำให้การจัดฟันช้าไป 1-2 เดือน
- หากมีฟันผุมากถึงขั้นทะลุประสาทฟัน หมอจะต้องถอดลวดและแบร็คเก๊ตเพื่อให้คนไข้ไปรักษารากฟันก่อน ซึ่งใช้เวลา 2-8 สัปดาห์ กว่าจะเสร็จ ในระหว่างนั้น อาจจะไม่ได้เคลื่อนฟันเลย
- งดอาหารเหนียวมาก แข็งมาก อาหารชิ้นใหญ่
โดยทั่วไปเครื่องมือจัดฟันไม่ได้อ่อนแอขนาดกินอะไรไม่ได้เลย คนไข้หลายๆคนก็ไม่ได้จะมีปัญหากับเรื่องการกินอะไรซักเท่าไหร่ แต่ก็ต้องระมัดระวังการเคี้ยวอาหารแข็งๆเหนียวๆ เช่น น้ำแข็ง ลูกอม ถั่วแข็งๆ เอ็นไก่ หลีกเลี่ยงการกัดแทะอาหารด้วยฟันหน้าโดยตรง
การกินอาหารแข็งๆแบบไม่ระวังอาจจะทำให้แบร็คเก๊ตหลุดได้ สิ่งที่ตามมาคือเดือนนั้นๆฟันไม่สามารถเคลื่อนที่ได้ หรือแย่ไปกว่านั้น ถ้าฟันเคลื่อนไปผิดทาง ก็จะเสียเวลาแก้ไขฟันที่เคลื่อนผิดทางก่อน
อาหารชิ้นใหญ่ ควรตัดเป็นชิ้นเล็กๆก่อนกิน การกินอาหารชิ้นใหญ่ๆ เช่น เนื้อชิ้นใหญ่ๆ ผลไม้แข็งๆชิ้นใหญ่ๆ อาจจะไปกดลวดระหว่างแบร็คเก๊ตได้ ถ้าเป็นลวดบางๆ อาจจะหลุดออกมานอกแบร็คเก๊ต ถ้าเป็นลวดหนาๆอาจจะทำให้ลวดงอ ซึ่งอาจจะดันฟันทั้งชุดให้เคลื่อนผิดทางได้ ซึ่งจะเสียเวลาแก้ไขนานมาก
- เกี่ยว/ดึงยางตามที่คุณหมอบอก
ระหว่างจัดฟันอาจจะต้องมีการเกี่ยวยางบ้างไม่มากก็น้อย โดยทั่วไป ถือเป็นเรื่องยากมากที่จะขอความร่วมมือจากคนไข้ให้เกี่ยวยางตามที่หมอบอก 100%
น้องๆที่จัดฟันกันอยู่ ถ้าคุณหมอให้เกี่ยวยางก็พยายามร่วมมือนะครับ จะได้ไม่ต้องจัดฟันนานเกินไป ถ้าไม่ร่วมมือ อาจจะทำให้จัดเสร็จช้า และผลลัพธ์ยังอาจจะไม่ค่อยดีอีกด้วย
บางคนอาจจะรู้สึกว่าเจ็บมากๆเมื่อเกี่ยวยาง แต่โดยทั่วไปถ้าเราเกี่ยวได้ตลอดเวลาตามที่คุณหมอบอก อาการปวดจะอยู่แค่ 3-5 วันครับ (คล้ายๆตอนที่คุณหมอดึงเชน) ถ้าเราไม่อดทนพอ ใส่ๆหยุดๆ อาการปวดจะไม่หายสักทีนะครับ
- เคี้ยวอาหารด้วยฟันทั้ง 2 ข้าง
การเคี้ยวอาหารข้างเดียว จะทำให้แรงที่กระทำกับฟันทั้ง 2 ข้างไม่สมดุลกัน อาจจะทำให้การเคลื่อนของฟันไม่สมดุลกัน ฟันอาจจะเอียงไปข้างใดข้างหนึ่ง คุณหมอจัดฟันจะเสียเวลาแก้ไขทำให้จัดฟันนานขึ้น นอกจากนี้ฟันด้านที่ไม่ค่อยใช้เคี้ยวอาหารจะมีหินปูนสะสมมากขึ้น ทำให้ต้องขูดหินปูนบ่อยขึ้นอีกด้วย
- งดสูบบุหรี่
ใครที่สูบบุหรี่ต้องขอให้งดเลยครับ สูบบุหรี่ทำให้การจัดฟันนานขึ้นอย่างมาก เพราะคราบบุหรี่จะเหนียวเกาะติดเหล็กจัดฟัน รวมไปถึงสารต่างๆในควันบุหรี่จะรบกวนกระบวนการเปลี่ยนแปลงรูปร่างของกระดูกรอบรากฟัน ซึ่งทั้งหมดจะทำให้ฟันเคลื่อนที่ได้น้อยลง
- ถ้าต้องถอนฟัน ถอนแล้วให้รีบติดเหล็กจัดฟัน
ในช่วงเวลาประมาณ 3 เดือนหลังจากการถอนฟัน กระดูกรอบๆแผลถอนฟันจะมีเซลล์สร้างกระดูกมารวมกันมากซึ่งจะมีการหลั่งสารต่างๆที่จะทำให้ฟันเคลื่อนที่ได้เร็วขึ้นในช่วงเวลานี้ หลังจาก 3 เดือนการเคลื่อนของฟันในบริเวณรอบๆแผลถอนฟันจะค่อยๆช้าลงสู่ระดับปกติ ยิ่งทิ้งแผลถอนฟันให้หายนานเท่าไหร่ การดึงฟันเข้ามาในช่องว่างหลังจากการถอนฟันจะยิ่งช้าลงเท่านั้น
ดังนั้น ถ้าหากว่าแผนการจัดฟันของเรามีการถอนฟันรวมอยู่ด้วย พยายามถอนฟันเป็นลำดับหลังสุด และนัดให้ใกล้กับวันที่นัดติดเครื่องมือจัดฟันที่สุด (ไม่เกิน 7 วัน) เพื่อให้ฟันเคลื่อนที่ได้เร็วที่สุด
สรุป
ความร่วมมือของคนไข้มีผลต่อความสำเร็จของการจัดฟันและระยะเวลาการจัดฟันอย่างมาก บทความนี้เป็นเพียงข้อปฏิบัติหลักๆเท่านั้น พยายามทำตามคำแนะนำของทันตแพทย์จัดฟันของน้องๆอย่างเคร่งครัด จะได้ไม่ต้องจัดฟันอยู่นานเกินไปนะครับ
ใครมีคำถามอะไรเพิ่มเติมสามารถสอบถามได้ใน comment ด้านล่างเลยนะครับ
แชร์บทความนี้ให้เพื่อนของคุณได้อ่าน